Drempels vervagen

Binnen eten de deelnemers van de wandelclub een broodje. Buiten lopen er om de haverklap ouderen langs het pand aan de Kerkgracht 41. Sommigen komen even buurten, een praatje maken. Anderen zwaaien terwijl ze met hun afgeladen rollator langslopen. ‘Deze ouderen komen van de markt. Het is nu een uur, ze gaan zo naar huis om een dutje te doen. Je kunt er de klok op gelijk zetten. Welkom in Almere Haven.’ lacht Martine van Elsacker, bedrijfsleider van The Green Story.

In 1976 kwamen de eerste bewoners in Almere aan. De meesten kwamen uit Amsterdam. Ze betrokken een huis met een tuin en kregen kinderen én kleinkinderen. Maar de kinderen verhuisden en de ouderen bleven. Daarom kampt Almere Haven nu met vergrijzing. Dat viel Martine ook op toen de huiskamer in 2016 haar deuren opende. The Green Story is een initiatief van Doenersdreef Zorg en is begonnen als een werkplek voor lichtverstandelijk beperkte (LVB) jongeren met een achterstand op de arbeidsmarkt en tienermoeders. Maar naarmate er steeds meer nieuwsgierige ouderen een praatje kwamen maken, ontstond er een nieuwe formule.

‘Veel ouderen in Haven zijn eenzaam. Ze wonen alleen en hebben eigenlijk niemand. Ook beschikken ze vaak over een klein budget en koken ze niet meer zo gezond,’ vertelt Martine. ‘We hebben toen budgetworkshops opgezet. Ouderen en jongeren snijden de ingrediënten, koken en eten het dan samen op. We zijn begonnen met twee personen, maar al snel hadden we twintig deelnemers. Een succes.’

Abrigelia (30) is een van de jongeren die via het traject van Doenersdreef Zorg bij The Green Story aan de slag is gegaan. Inmiddels werkt ze er al bijna twee jaar. Haar favoriete klant is Tineke, een dame van boven de 70 waar je ‘ontzettend mee kunt lachen.’ Ze zien elkaar eens in de twee weken, als Tineke rond 12.30 uur langskomt om te eten. Maar wat wordt er dan geserveerd?

‘Wat zij lust!’ zegt Abrigelia, die zich heeft ontpopt tot de personal chef van Tineke. ‘We hadden pasta voor haar gemaakt, maar dat lustte ze niet. Vervolgens hebben we een lijstje gemaakt met wat Tineke wel en niet lust. Dan kunnen we daar voortaan rekening mee houden.’ Ze lacht er hartelijk bij. Kortgeleden brak Tineke haar schouder op drie plekken. Abrigelia ging toen langs met een warme maaltijd. ‘Dat vond ze heel fijn. Ze had het niet verwacht. We hebben nog even gekletst en ik hielp haar ook nog even met het huishouden.’

Martine vindt het mooi om te zien dat de afstand tussen jongeren en ouderen steeds kleiner wordt. Drempels vervagen, moeilijke onderwerpen worden besproken en er ontstaat een band. Jongeren doen werkervaring op en leren sociale vaardigheden aan en ouderen krijgen steeds meer contact: niet alleen met jongeren maar ook met elkaar. ‘Ze hebben een gezonde interesse in elkaar. Als Gary er niet is, vraagt de creativiteitsclub zich af waarom. Ze willen graag door hem bediend worden. Gary weet immers precies hoe zij hun koffie drinken,’ zegt Martine.

'Gary weet precies hoe zij hun koffie drinken.'

The Green Story speelt in op de vraag van bewoners. Zo worden er inmiddels kookworkshops, tafeltje dekje, Japans vlechten en huiskameractiviteiten georganiseerd én is het ook een plek waar ouderen hun verjaardag kunnen vieren of spelletjesmiddagen kunnen houden. En als er geen plek is? Dan wordt er gewoon een nieuwe groep gestart.

Het doel is om LVB-jongeren en tienermoeders te begeleiden naar volwaardig burgerschap. ‘Waar wij heel erg op inzetten is talentontwikkeling van jongeren. We kijken vooral naar wat ze wel kunnen, niet naar wat ze niet kunnen,’ benadrukt Glen de Vroede, co-creator bij Doenersdreef Zorg. ‘Hierdoor groeien hun vaardigheden, netwerk en zelfvertrouwen, en kunnen ze na twee jaar doorstromen naar een beschutte werkplek of een reguliere baan. En ouderen raken uit hun isolement.’

Zo bleek een van de medewerksters groot talent te hebben voor kumihimo, Japans vlechten met een vlechtschijf. Martine glimlacht: ‘Aan mij moet je het niet geven, want ik gooi het kaartje binnen een uur de ruimte in. Maar zij is heel creatief en geeft nu zelfs workshops aan ouderen.’

Veruit de meest bijzondere -en ook de meest intensieve- activiteiten zijn de kookworkshops met lichtdementerende ouderen van De Overloop. Om de week halen de jongeren de ouderen op. Hierna wordt er samen gekookt. Naast een leuk uitje, is het ook een stukje herkenning. Tijdens de nasi of stamppot komen de verhalen over vroeger naar boven. ‘Oh, dat deed mijn man/vrouw ook altijd,’ klinkt het dan.

In het begin kon dat best lastig zijn. ‘Dan vroeg een vrouw opeens hoe ze hier is gekomen. En een andere mevrouw wil heel graag aardappelkoekjes maken. Die maakte ze altijd voor haar gezin. Zij leeft nu in die fase,’ legt Martine uit. ‘Maar al snel leerden we dat we in het hier en nu moeten blijven; er niet te diep op in moeten gaan. Een andere keer, zeggen we dan, in plaats van: laten we dat dinsdag doen.’ Na het eten brengen de jongeren de ouderen weer thuis.

'Tijdens de nasi of stamppot komen de verhalen over vroeger naar boven.'

De schok was groot toen een van de ouderen plots overleed. ‘Op dat moment kom je erachter hoe dicht ze eigenlijk bij elkaar staan,’ zegt Martine. Aan de jongeren werd gevraagd of ze mee wilden naar de begrafenis. Ook werden er condoleance kaartjes aangeschaft. En natuurlijk ging Martine het gesprek aan over de dood. ‘Hieruit blijkt wel dat Martine zoveel meer is dan een bedrijfsleider. Ze is ook een mentor, een soort van moeder voor de jongeren én een verbinder in de wijk,’ vult Glen aan.

Wat hij het allermooiste aan deze ‘inclusieve huiskamer’ vindt, is dat jongeren echt boven zichzelf uitstijgen. Laatst nodigde hij twintig gemeenteambtenaren uit voor een bijeenkomst in The Green Story. De groep werd bediend door twee jongeren. Martine was een dagje vrij. ‘Ze pakten echt hun verantwoordelijkheid. Zo wisten ze precies wat er in de gerechten zat. Naderhand vertelden mijn ex-collega’s dat ze het stukken beter vonden dan de standaard catering,’ vertelt Glen. Martine glimlacht. ‘De jongeren zijn dan trots, maar ik nog vele malen trotser.’