God in Almere

De enige religieuze herinnering die ik rijk ben komt dankzij een godsdienstles die ik had op de basisschool. Een mevrouw vertelde het verhaal van David en Goliath, waarbij ze uitlegde hoe David met een klein steentje de gigantische reus kon verslaan. Ze vertelde dat de slaap het meest kwetsbare stukje lichaam was dat je als mens hebt. Jaren sliep ik, zelfs in snikhete zomers, met de dekens over mijn hoofd, bang dat ik door een muggenprik op mijn slaap vroegtijdig aan mijn eind zou komen. Geloof is trauma. Geloof is lijden. Maar geloof is ook hoop. En de kracht van een verhaal. Voor de een is het een reden om oorlog te voeren, voor een ander is het houvast. Ik werd gedoopt, onder druk van opa en oma, maar nog voor ik een commune kon doen was het laatste beetje verzet verdwenen. Bastaardkind van het geloof. Misschien dat ik daardoor juist geïntrigeerd raakte door het onderwerp. Ik besluit een reis te maken langs de Evenaar in Almere, die in de volksmond ook wel de reli-boulevard wordt genoemd.

Die reis begint bij de Boeddhistische Van Hanh Pagode, een indrukwekkende tempel waardoor je je even op een ander continent waant. De gele muren en het gekrulde dak steken prachtig af tegen de omgeving. Helaas blijkt er niemand aanwezig. Ik bel wat rond en als ik zaterdag met de fotografe terugkeer worden we vriendelijk begroet door een Boeddhistische monnik. De prettige geur van wierook hangt in de lucht. Als hij ons binnen voorgaat door de imposante ruimtes die gul gedecoreerd zijn met goud en beeldjes lijkt hij te zweven. We vragen of hij wil poseren en hij knikt, om vervolgens te verdwijnen achter een deur. Verstond hij misschien pauzeren? Net als we denken dat hij ons niet begrepen heeft keert hij terug en neemt positie in. Buiten leidt hij ons, met een hand kalmpjes op zijn rug, door de tuin, waar in stukken rots het levensverhaal van Boeddha is uitgehouwen. Rond de tempel zijn meerdere mensen druk in de weer met nieuwe aanbouw. Eerder die week sprak ik via de telefoon met Tuan Tran, die helaas verhinderd was om naar de Pagode te komen. Tuan woonde de eerste dertien jaar van zijn leven in Vietnam en kwam in 1980 als bootvluchteling in Nederland terecht. Hij werkt als planeconoom bij de gemeente en was nauw betrokken bij de totstandkoming van de Van Han Pagode: ‘Ik nam de zorg van de financiële zaken op me. We streefden naar lage bouwkosten, dus het was een kwestie van de juiste aannemer selecteren en vooral ook veel bouwactiviteiten zelf doen, met name in de fase van de afwerking. Daarnaast hielp ik de hoofdmonnik met de werving van donaties. Wekelijks reisden we het land door om presentaties te geven over het ontwerp van de tempel en de voortgang van de bouw. En nu doe ik de boekhouding.’

'Voor mij waren de mooiste momenten het opstaan om vijf uur, om de soetra te reciteren en een wandeling te maken, terwijl om je heen langzaam de dag begint.’

Via een retraite die de Europese Boeddhistische Unie jaarlijks organiseert kwam hij in aanraking met het Boeddhisme: ’De retraite vindt ieder jaar plaats in een ander Europees land en veel Vietnamese Boeddhisten die in Europa wonen komen daar naartoe. Nederland mocht als eerste dat evenement organiseren, uit nieuwsgierigheid ben ik gaan kijken wat het precies inhield. Het was mijn eerst echte ontmoeting met het Boeddhisme en het heeft me tot op de dag van vandaag niet meer losgelaten. Tijdens de retraite werden lessen in het Boeddhisme gegeven en getoond hoe het leven in de tempel eruit ziet. Alles was nieuw voor mij. Ik werd geraakt door de boeiende Boeddhistische theorie en de manier waarop die theorie in de praktijk wordt toegepast. Voor mij waren de mooiste momenten het opstaan om vijf uur, om de soetra (red. Toespraken van Boeddha) te reciteren en een wandeling te maken, terwijl om je heen langzaam de dag begint.’

Inmiddels is het Boeddhisme niet meer weg te denken uit het leven van Tran: ‘Dat is in de loop der jaren wel veranderd. In het begin had ik vooral veel interesse voor de Boeddhistische theorie en filosofie, de laatste jaren meer in hoe ik de theorie kan toepassen in mijn dagelijkse leven. Ik ben in de tempel getrouwd en in de vakantie gaan wij bijna altijd andere tempels bezoeken. Elke vrijdagavond ben ik in de tempel om de soetra te reciteren. In iedere beslissing die ik neem zit de Boeddhistische levenswijze ingesloten. Het Boeddhisme vormt de leidraad voor mijn leven, daarin vind ik geluk, balans en innerlijke rust.’  

Dat er behoefte was aan de tempel blijkt wel uit de snelle bouw en de bezoekersaantallen: ‘In Almere wonen veel nationaliteiten en geloofsovertuigingen, daarom zijn er ook veel verschillende kerken, tempels en moskeeën aanwezig, daar past de onze mooi tussen. De bewoners van Almere vind ik heel open en positief, wij kunnen probleemloos onze activiteiten uitoefenen. De Pagode zie ik als een plek van spiritualiteit en samenkomen. Mensen komen bij elkaar om de Boeddhistische levenswijze te beoefenen, maar daarnaast heeft het een grote, sociale functie, omdat Vietnamezen door heel Nederland wonen en er verder relatief weinig gelegenheden zijn om elkaar te ontmoeten. Mijn wens is de functie van de Pagode nog verder uit te breiden, met de zorg voor oudere Vietnamezen. Het zou mooi als die dicht bij de tempel zouden kunnen wonen, zodat ze een goed spiritueel en sociaal leven kunnen hebben.’