Race tegen de klok

Wat leeft er onder jongeren? Wat gaat er in ze om? En wat missen ze? Dit zijn de vragen waar Mitchell Geleijnse, Jordy Koenes en Stefano Hennevelt in 2018 de straat mee opgingen. Aangezien de drie bij elkaar kwamen door een gezamenlijke passie voor muziek, leek het ze wel leuk om onder de naam ALLYLIFE evenementen te gaan organiseren. En dat deden ze ook. Zo hielden ze een groot bootfeest voor Almeerse jongeren, en vormden ze de schakel tussen ondernemers en hun eigen generatie.

Maar al snel verdween de muziek naar de achtergrond en kwamen de maatschappelijke thema’s op de voorgrond te staan. ‘We kwamen erachter dat veel jongeren met bepaalde vragen, zorgen en angsten worstelen, maar dat ze dit niet altijd bespreekbaar durven te maken. Vooral deze tijd, de coronacrisis, zien ze als een race tegen de klok. En dat terwijl er genoeg tijd is,’ vertelt Stefano (24).

Neerslachtigheid, depressies en suïcide zijn belangrijke thema’s onder jongeren. De kranten staan vol verhalen over zelfmoordpogingen door jongeren die exposed werden door leeftijdsgenoten. Zo maakte een meisje uit Amsterdam laatst een einde aan haar leven nadat er seksueel getinte beelden van haar werden verspreid op sociale media. En toen lag Bilal Wahib, een acteur en rapper, onder vuur nadat hij op Instagram een minderjarige jongen voor de grap vroeg om zijn geslachtsdeel te tonen.

Dat soort berichten komen hard binnen bij Stefano, die iets soortgelijks meemaakte. Op zijn dertiende leerde hij een meisje kennen, met wie hij webcamseks uit probeerde. Jong en naïef als hij was, had hij geen idee dat het mogelijk consequenties kon hebben, totdat hij twee jaar later ineens bedolven werd onder de appjes en berichtjes – iemand had de video online gezet. ‘Ik klikte op dat filmpje, zag mezelf naakt voor de camera zitten. Wat er dan door je heengaat is onbeschrijflijk: de grond zakt onder je voeten weg. Ze hadden ook nog eens mijn naam, woonplaats en ping erbij gezet,’ vertelt Stefano.

Hij vertelde het aan zijn moeder. Zij reageerde emotioneel, maar begripvol – het zou wel weer overwaaien. Ook zijn klasgenoten reageerden zo. Maar helaas kreeg hij andere reacties van mensen die hem niet persoonlijk kenden. Van meningen tot aan bedreigingen: Stefano maakte het allemaal mee. ‘Iedereen wist ook in welke klas ik zat. Als ze langs liepen, zag je ze lachen en wijzen,’ vertelt hij.

Stefano raakte depressief, vroeg zich zelfs af of hij nog wel wilde leven.

De schooldirecteur zei: dit is net als eb en vloed, met de tijd zal het wegzakken maar er zullen altijd mensen zijn het weten. Ook buiten school maakte hij het mee dat mensen hem op straat aanstaarden. ‘Wat betreft is Almere net een dorp,’ voegt Stefano toe. ‘Het heeft wel een half jaar geduurd voordat ik weer de stad in durfde. En als ik dat deed, dan had ik het idee dat iedereen me herkende. Ik werd er paranoïde van.’ Stefano raakte depressief, vroeg zich zelfs af of hij nog wel wilde leven. De ommekeer kwam toen hij bij de psycholoog zat. ‘Ineens dacht ik: wacht eens even, ik kan altijd met mensen praten, waaronder mijn moeder. Waarom zit ik dan hier? Het bezoek aan de psycholoog zelf was voor mij de wake-up call.’

Dat is precies de bedoeling van Race tegen de klok: jongeren aanmoedigen om te praten. Met een ouder, of een vriendin, een welzijnswerker van De Schoor of hulpverleners via 0800-0113. Vanwege de coronacrisis hebben jongeren steeds minder contact met elkaar. Het sociale leven kwam stil te staan, school werd online ingevuld en sporten in teamverband was niet meer mogelijk. Dat baart ook de Gemeente Almere zorgen, vandaar dat ze deze campagne steunen.

Stefano weet uit eigen ervaring hoe groot de schaamte kan zijn. Toen hij in het tweede jaar van het MBO zat, kreeg hij een discussie met een jongen. Stefano maakte een grap, waarop de jongen antwoordde: pas op, want ik weet wie je bent. Toen hield hij zijn mond, inmiddels niet meer. Mitchell (29) hoorde bijvoorbeeld drie maanden nadat ze elkaar leerden kennen al wat hem was overkomen. ‘Stefano wilde niet dat we het van anderen zouden horen. Hij heeft zoiets van: als ik met jou omga, dan wil ik wel dat je het weet,’ legt hij uit.

De campagne Race tegen de klok bestaat uit onder meer een postercampagne met daarop foto’s van jongeren en korte, krachtige leuzen. Ook hebben ze een nummer van Mitchell uitgebracht dat goed bij het thema past. Mitchell schreef het voor zijn vrouw, die onverwachts haar moeder verloor. ‘Ze raakte depressief, en hierdoor zat ik zelf ook op slot. Ik wilde haar alle ruimte geven om te rouwen, maar kon tegelijkertijd nogal hard overkomen. Zo van: we hebben een gezin, een kindje, we moeten verder,’ vertelt hij.

Het liedje gaat over dat zaken niet morgen opgelost hoeven te zijn, en dat mensen de tijd moeten nemen. Mitchell liet het aan Jordy (31) horen, die direct enthousiast was. ‘Dit zie ik iedere dag in mijn werk. We moeten er iets mee doen,’ zei hij. Als politieagent komt Jordy vaak in contact met jongeren die met zichzelf in de knoop zitten. Des te opvallender vindt hij het dat we tijdens de coronacrisis steeds meer in hokjes zijn gaan denken. ‘Jongeren worden weggezet als mensen die lak hebben aan de maatregelen, continu vrienden zien en feestjes geven. Terwijl er ook ontzettend veel jongeren thuis in quarantaine zitten, en we geen idee hebben hoe het met ze gaat,’ zegt hij.

Zijn ervaring is dat jongeren behoorlijk zijn geraakt door de coronacrisis, en dat de gevolgen groot gaan zijn in de toekomst. ‘En daar moeten we op voorbereid zijn,’ zegt Jordy. ‘Door middel van deze campagne hopen we de stemmen te bundelen, zodat ze eindelijk gehoord worden.’ Een tijdje terug draaide hij een nachtdienst in Diemen. In een bushokje zag hij een jongere zitten, droevig en alleen in de kou. Toen Jordy om legitimatie vroeg, bleek dat hij in gendertransitie zat. Hoewel hij amper antwoordde op vragen, nodigde Jordy hem toch uit voor een bakje koffie op het bureau. Eenmaal daar kwam de jongen los. Hij vertelde over onverwerkte trauma’s, opgestapelde problemen, en hoe hulpverleners allerlei etiketten op hem plakten.

Er wordt nog te veel met het vingertje gewezen

Dat is ook iets wat Jordy wil bereiken: de brug tussen jongeren en hulpverleners verkleinen. ‘Er wordt nog te veel met het vingertje gewezen en te weinig geluisterd. Dat ligt niet perse aan de hulpverlening, maar meer aan het systeem.’

Naast een postercampagne en een bijbehorend nummer, zijn de drie ook bezig met een videoreeks. De eerste film gaat over faalangst, de tweede over depressie en de derde over suïcidale gedachten. In die derde aflevering vertelt Stefano over wat hij op jonge leeftijd heeft meegemaakt en hoe hij daarmee is omgegaan. ‘Inmiddels kan ik er goed over praten, maar dat is lang niet altijd zo geweest. Ik hoop dat ik jongeren kan aansporen om hetzelfde te doen. Met een vriend, ouder of een hulpverlener: het maakt niet uit met wie, maar praat er in ieder geval over,’ besluit hij.