Romy Dya

Zingen doet ze al vanaf haar vierde, en op haar tiende schreef ze haar eerste liedje. Dat ging over zelfliefde, een thema dat nog vaak terug zou keren in haar werk. Het was een manier om het gepest op de basisschool en de situatie thuis te verwerken. ‘Ik kom uit een onstabiele thuissituatie,’ zegt Romy, en voegt direct toe dat ze er liever niet op ingaat. ‘Mijn ouders hebben op hun manier hun best gedaan, maar ik weet wel dat ik bepaalde dingen anders doe met mijn kinderen, die nu dertien en vijftien zijn.’ Thuis voelde ze zich niet veilig, dus liep ze regelmatig weg van huis. De ene keer bij vrienden op de bank, de andere keer onder een brug of in een bushokje: Romy sliep overal en nergens, was soms weken weg. Zo ook op haar veertiende, toen Romy vanuit een discotheek met een jongen mee naar huis ging, op zoek naar liefde en bevestiging.

Eenmaal in het huis werd ze gedrogeerd en door zeven jongens verkracht. Toen ze wakker werd waren haar kleren gescheurd en had ze overal pijn en blauwe plekken. En gaf ze net als zoveel meisjes en vrouwen zichzelf de schuld. ‘Ik had geen strakke broek moeten dagen, ik ben lelijk, ik ben geen liefde meer waard: dit maakte ik mezelf wijs, en droeg ik nog tot 2018 met me mee,’ vertelt de singer-songwriter en producer. Over de verkrachting schreef ze het nummer ‘Unspoken’, een soulachtige ballad die beschrijft hoe het voelt als je de woorden niet kunt vinden om de pijn van binnen te beschrijven. ‘De eerste stap is erkennen dat die pijn er is, en dat het eruit moet. Huilen is niet erg,’ legt Romy uit. Het nummer raakt niet alleen vrouwen die zelf het slachtoffer zijn geworden van seksueel geweld: ook vrouwen met liefdesverdriet herkennen zich erin. ‘In het begin dacht ik nog van: ‘Eh, weten mensen wel dat het over verkrachting gaat, de verkrachting die mij is overkomen?’ Maar inmiddels zie ik in dat het prachtig is dat ‘Unspoken’ een universele boodschap heeft.’

Zingen is altijd al haar trots geweest. Maar een carrière in de muziek was niet vanzelfsprekend. Hoewel de muziek die ze maakte weliswaar werd gewaardeerd, vonden mensen in de muziekscene het niet mainstream genoeg. Ook werd ze vaak afgewezen op basis van haar uiterlijk (‘ik ben de slankste niet’) of omdat ze moeder was. In 2017 wilde ze er een punt achter zetten. Romy had haar HBO Rechten afgerond, werkte als jurist bij de Gemeente Amsterdam, had een koophuis, een partner en twee kinderen. Ook had ze een eigen muziekschool om anderen in hun talent te ontwikkelen. ‘Ik dacht: ik ben nu 31. Dat gaat ‘m niet meer worden.’

Op het moment dat ze haar droom had losgelaten, gebeurde er echter iets bijzonders. Romy kreeg een belletje van een producer die werkte met Martin Garrix en David Guetta met de mededeling dat ze een zangeres zochten. Uit liefde voor de muziek, en zonder verwachtingen, zong Romy de demo in. Een paar weken later hoorde ze dat niet de grote sterren, maar zij was uitgekozen. In december 2017 kwam het nummer uit. Het werd een hit en Romy kreeg verschillende deals aangeboden. ‘Er zijn genoeg mensen op mijn pad gekomen, maar de meesten wilden een house-artiest van me maken. Ik kom uit de r&b en popwereld, en wilde geen featuring- artiest worden. Op dat moment wist ik dat ik mijn eigen pad moest gaan bewandelen.’ Romy wilde haar baan bij de gemeente opgeven om zich volledig op de muziek te richten. Haar partner was het niet eens met de toekomstplannen, dus gingen ze na twaalf jaar uit elkaar. Romy verkocht noodgedwongen het huis, en met het geld dat ze overhield investeerde ze in videoclips en apparatuur om te kunnen produceren. ‘Uiteindelijk bleek de verkoop een zegen,’ glimlacht ze.

Nu ik toch voor mezelf kies, moet ik ook écht voor de muziek gaan, dacht Romy op een dag. In een opwelling kocht ze midden in de nacht een ticket naar LA. Eenmaal geland, belde ze haar uitgever BMG met de vraag of ze wat sessies met producers en singer-songwriters voor haar konden regelen. Dat Romy zonder plan op pad was gegaan, vonden ze maar niets, net zoals veel mensen in haar omgeving. ‘Ik kreeg heel veel mensen over me heen, maar wist ook dat ik me daar niets van aan moest trekken. Jarenlang had ik mijn eigen geluk aan de kant gezet. Naar LA gaan was voor mij de manier om de beste versie van mezelf te creëren. En met de beste versie van mezelf zouden anderen ook gelukkig zijn,’ legt Romy uit.

Het was ook een feministisch statement. ‘Van vrouwen wordt altijd verwacht dat je voor de kinderen kiest. Mijn partner was soms ook zomaar een maand weg. Waarom mocht ik dat dan niet?’ Het werd een productieve, inzichtelijke reis. ‘Je kunt met de beste muzikanten samenwerken, maar als je niet in jezelf gelooft dan wordt het niets’, zegt Romy, die zich het bezoekje aan het BMG-kantoor in LA nog goed herinnert. ‘Ik ben mijn baan en mijn huis kwijt en mijn relatie is kapot, maar ik heb wel een track met Martin Garrix. En ik ga niet weg voordat ik met de beste mensen heb gewerkt,’ vertelde Romy de receptioniste. ‘Girl, you have got some balls,’ zei die op haar beurt, en belde iemand. In LA nam Romy een maand lang verschillende tracks op.

Muziek maken is niet alleen therapie; het is ook een manier om andere vrouwen te inspireren en te empoweren. Dat laatste doet ze op meerdere manieren. Zo gaf ze zondagse sessies bij haar thuis waarin vrouwen voor de spiegel stonden en zichzelf toespraken. Op deze manier zouden ze meer van zichzelf en hun lichaam houden. Romy begon er jaren terug al mee toen ze niet lekker in haar vel zat. ‘Je bent sterk, en je bent mooi,’ zei ze tegen zichzelf, de cellulitis, striae en vetrollen omarmend. En dat herhaalde ze net zo vaak totdat ze er zelf in begon te geloven.

De zondagen zijn inmiddels gestopt. ‘De sessies vonden plaats in mijn eigen huis. Erg leuk, maar het kostte me heel veel energie. Momenteel ben ik in gesprek met Finish Your Breakfast om te kijken of we de sessies in hun ruimte kunnen aanbieden.’ Naast schrijven en zingen, leerde Romy ook zelf produceren. De bedoeling was dat ze in 2020 zou gaan optreden met een all-female band, maar helaas kwam de pandemie ertussen. Wel kwam vorig jaar haar eerste album uit, waar ook het nummer ‘Unspoken’ opstaat. Het mixen deed ze samen met Neenah Mixed It, die veel samenwerkt met grote namen.

Voor Romy zijn emoties onlosmakelijk met muziek verbonden. Daarom was het ook zo lastig voor haar toen ze een tijdje terug last kreeg van stemproblemen. Het voelde als een brok in de keel die zelfs tijdens een normaal gesprek ineens opspeelde. Omdat ze niet meer zo goed zingen als voorheen kreeg ze last van flashbacks naar het verleden. ‘Als ik het woord ‘verkrachting’ ergens zag staan, werd ik al emotioneel. Hierdoor besefte ik dat ik het verleden opnieuw onder ogen moest komen, erin moest gaan wroeten. Je moet eerst door de duisternis gaan om het licht weer te kunnen zien,’ vertelt Romy. Door middel van EMDR-therapie probeert ze de verkrachting een plekje te geven. Als dat eenmaal zover is, verhuist Romy naar LA.  ‘Ik weet nu wat mijn doel is: muziek maken. En ik ga deze wereld niet verlaten voordat ik een Grammy heb gewonnen.’