Van het meest pijnlijke in je leven je beroep maken

Zodra je bij de woonboot van Irma Moolenaar over de drempel stapt, voel je rust. Of het nu het water is, de goede sfeer van het huis of haar bewoner; het draagt allemaal bij aan het idee dat je kunt uitademen zodra je bij haar binnenkomt. Geen wonder dat mensen haar opzoeken als ze met verdriet en verwarring kampen na een miskraam. Toch is dat niet zo vanzelfsprekend; Irma kreeg tot haar verdriet nooit zelf kinderen. Je zou kunnen bedenken dat je dan zo ver mogelijk van die pijnlijke herinneringen weg wil blijven. Maar Irma redeneert andersom: ‘Ik heb die ervaring en nu zet ik die om in iets wat er toe doet.’

Irma was planner in de media en werkte hard en veel, maar zingeving kreeg ze niet uit haar werk. Dus toen dat gezin niet kwam besloot ze dat ze beter het roer om kon gooien en die verandering in haar toekomstbeeld ook met haar werk een zwieper te geven. Ze ging een opleiding doen tot doktersassistente en kwam tijdens haar stage al snel op de polikliniek gynaecologie & verloskunde terecht. ‘Daar merkte ik dat ik veel meer geduld had met patiënten bij wie het moeilijk ging. En de prikinstructies vond ik leuk om te geven; ik had zelf al zo vaak hormonen geprikt en bleek dat goed te kunnen uitleggen.’

In een volgende baan als assistent bij een verloskundigenpraktijk kwam ze erachter hoe veel mensen te kampen hebben met miskramen. Niet gek want naar schatting eindigt 10 tot 15 procent van alle zwangerschappen vroegtijdig in een miskraam. Dat betekent dat vrijwel iedereen in zijn omgeving iemand kent die het heeft meegemaakt – maar zelden wordt het benoemd. “Het past niet in ons narratief van zwangerschap als opmaat naar geluk,” stelt Irma. “Zodra iemand zwanger is, wordt er gefeliciteerd, worden er plannen gemaakt, maar in dat script is er geen hoofdstuk over verlies.”

Irma had in haar eigen traject in Brussel wel eens een counselor ontmoet en dat sprak haar toen al aan. Toen ze vervolgens ging werken als doktersassistent in een ivf-kliniek, raakte ze regelmatig in gesprek met mensen die het moeilijk hebben. ‘Op een gegeven moment gingen de artsen aan mij vragen of ik even verder wilde praten met die ene mevrouw want zij moesten alweer door naar de volgende patiënt. Nou, we zijn nu 2,5 jaar verder en nu mag ik mijn eigen spreekuur doen voor nazorg miskraam. Hierin heb ik gesprekken met patiënten die merken hoe heftig het is als je na een behandeling eindelijk in verwachting bent en een of meerdere miskramen krijgt.’

‘Dat gesprek over verlies kan de ene beter dragen dan de ander. De artsen in de fertiliteitskliniek willen je gewoon helpen om je kinderwens te vervullen. Zodoende kijken ze vooral naar hoe je baarmoeder eruit ziet en wat je eierstokken doen. Niet altijd hebben zij in de gaten, dat je er doorheen zit. Bovendien, daar was ik zelf ook heel goed in, kunnen patiënten het ook prima verborgen houden als ze het zwaar hebben.’

De grootste moeilijkheid na een miskraam is de angst, dat je nooit meer gezond zwanger zult zijn, merkt Irma in haar praktijk. Als je bij haar thuis komt voor de verwerking van dit prille verlies, doorloop je in 1 dag samen met haar het 5-stappenplan van Miskraam Begeleiding Nederland. ‘Naast de angst tot herhaling is er vaak ook veel verdriet over de (al dan niet uit blijvende) reactie van de omgeving en het feit dat iedereen om je heen wél zwanger lijkt te worden.’

Irma maakte het zelf natuurlijk mee: ‘Ik begon met proberen rond mijn 39e en toen was ik al vrij snel uitbehandeld in Nederland. In België waren nog mogelijkheden maar dan moet je wel eerst met je creditcard langs de kassa. Ik denk dat we uiteindelijk zo’n 6000-7000 euro kwijt waren in al die jaren. Als de wens zo groot is en je kunt het betalen, neem je dat allemaal voor lief. Want toen jaren eerder vrienden van me voor IVF gingen, dacht ik dat ik dat zelf nooit zou doen. En voor je het weet zit je er zelf middenin. Je verlegt voortdurend je grenzen.’

Het moment dat Irma daarmee stopte was toen ze iemand kende die haar baby verloor met zeven maanden zwangerschap. ‘Ik stond daar in het crematorium bij een klein mandje en bedacht ineens dat na alle moeite een baby ook nog zou kunnen overlijden. Daar klikte ineens iets in mijn hoofd en ik wist dat ik wilde stoppen met alle behandelingen. Wat hielp was dat met het oplopen van mijn leeftijd ook het rammelen van mijn eierstokken afnam. Alsof mijn lichaam aangaf dat het wel klaar was. Toen ik echt uitsprak dat ik er mee zou stoppen, viel er een enorme last van me af.’

Irma dwong zichzelf om ergens anders op te focussen. Doordat ze een andere baan zocht was dat ook vrij letterlijk; ‘ik zat met mijn neus in de boeken en ging echt weer naar school. Ik kan me voorstellen dat als je in je oude leven blijft, het gemis misschien veel eerder voelbaar is.’

Irma ziet natuurlijk ook dat kinderen krijgen niet zaligmakend is. ‘Als mijn nicht hier langs komt voor een kopje koffie en verzucht dat dit het enige moment, is dat ze ook echt een kopje koffie kan drinken zonder getetter om haar heen en een vragenvuur van mamaroependen, dan prijs ik mezelf natuurlijk gelukkig dat ik ieder moment van de dag kan gaan en staan waar ik wil. En mensen die zorgen hebben over hun kinderen of problematiek met de kinderen benijd ik uiteraard ook niet. Maar als je mensen vraagt naar hun mooiste levensmoment dan noemen ze toch negen van de tien keer de geboorte van hun kinderen.’

Het vergt daarom wat empathie van de buitenwereld die te pas en te onpas vraagt naar je baarmoederlijke situatie. Mensen willen graag meeleven en belangstellend zijn, maar weten vaak niet hoe en uiten dit dan soms heel onhandig. Niemand weet hoe het voelt tot je er zelf middenin zit. Daarom helpt het soms om duidelijke instructies geven volgens Irma: ‘Als ik een spannende dag had met een terugplaatsing van een embryo of een zwangerschapstest en mensen appten me hoe het ging dan zei ik: “Ik meld me zelf als ik nieuws heb, als je iets wil doen, maak dan maar een lasagne voor me.”

Meer info:

Wil je meer lezen over alle kanten van kinderwens, bekijk dan het maandprogramma.